Kijken doe je met je?

Sommige plaatjes zijn zo mooi dat ze attentie verdienen. Neem bovenstaande. Je zou er van alles in kunnen zien. Trillende puddinkjes op een schaal. Of omgekeerde ijsjes. Die zaten vroeger in een taps toelopend plastic vormpje met onderin een kauwgombal. Gompie’s heetten ze geloof ik. Ook zou je kunnen denken aan een koraalsoort. Glanzende bollen om vissen te lokken.
In werkelijkheid lagen ze op een chaotische markt in Carthagena de India. Koeienogen. Ze keken me smekend aan. Ik hoefde geen moeite te doen om de koeienkop er omheen te bedenken. Klaaglijk loeiend, de zachte wimpers heen en weer wuivend over de fluwelen kijkers. Een stille smeekbede om haar te redden uit een oord vol ontlede beesten: varkenskoppen naast hanenpootjes, geitenlevers naast kalverwervels. Ik knikte geruststellend naar de koeienogen en nam een foto.
‘Ik heb jullie gezien,’ fluisterde ik zacht. Meer kon ik niet doen. Het was al heel wat. Gezien worden door echte ogen.
In Versailles bezocht ik een tentoonstelling van Jeff Koons. De meeste bezoekers kwamen niet voor de paarse ‘Balloondog’ van Koons; ze wilden zich vergapen aan de overdaad van het hof van de megalomane Lodewijk XIV. Als een menselijke slang kronkelden we door de vertrekken. De meeste bezoekers hielden een camera voor het gezicht. Snorrende video’s. Ronddraaiend legden ze de ruimte vast. Daarna knikten de vleesgeworden apparaten voldaan en schuifelden door naar de volgende zaal. De camera wees de weg. Het was onmogelijk niet door iemands beeld te lopen. Ik vroeg me af hoe vaak ik gedeletet zou moeten worden. De meeste mensen willen geen Nederlandse toerist op hun homevideo zien. Niet authentiek genoeg.
De video’s zullen intussen wel bekeken zijn. Rustig thuis, zonder al die ruis van zaken waarvoor de bezoekers niet naar Versailles waren gekomen. Selectief kijken noemen we dat. Dat gaat beter door een apparaat met een uitknop.
Nee, dan mijn koeienogen. Die zien alles. Geen ooglid om het beeld mee te bedekken. Tot ze in de soep verdwijnen. Alles wordt donker. Eindelijk rust.